Άρθρο του Παναγιώτη Παναγιώτου για το "ΕΘΝΟΣ"
Συμφωνούμε, υποθέτω, όλοι ότι οι αδυναμίες που μας οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα δεν προκλήθηκαν αποκλειστικά και μόνο από τις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων. Οι συνήθειες, οι πρακτικές και οι αδυναμίες που χαρακτηρίζουν την πολιτική ζωή και διαμορφώνουν τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις έχουν προέλθει από συγκεκριμένες αιτίες, για τις οποίες την κύρια ευθύνη έχουν συγκεκριμένοι πολιτικοί.
Δύο είναι βασικά οι λόγοι της κρίσης που βιώνουμε. Ο ένας είναι ότι δανειστήκαμε απερίσκεπτα και υπερβολικά και οι δεύτερος ότι, αν και για πάνω από 30 χρόνια στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δεν καταφέραμε να γίνουμε ένα στοιχειωδώς σοβαρό ευρωπαϊκό κράτος. Και για το ένα και για το άλλο η ευθύνη ανήκει πρωτίστως στους πολιτικούς εκείνους που ουσιαστικά θεμελίωσαν και διαμόρφωσαν τη μεταδικτατορική Ελλάδα.
Ο υπερδανεισμός είναι αναντίρρητα γεγονός, που ξεκίνησε με τον άνοδο στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει επανειλημμένα κατηγορηθεί από τη ΝΔ για την πρακτική αυτή. Μπορεί να υπήρχαν βάσιμοι κοινωνικοί λόγοι που επέβαλαν την ενίσχυση των οικονομικά αδύναμων, αλλά οι οικονομικές αναταράξεις τον υποχρέωσαν σε μέτρα σταθεροποίησης, που όμως εγκαταλείφθηκαν πριν αποδώσουν. Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1994 για να δηλώσει δημόσια ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ πως «ή θα αφανίσουμε το χρέος ή θα μας αφανίσει εκείνο».
Κι από την άλλη πλευρά η ευθύνη για το γεγονός ότι βρεθήκαμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια τελείως απροετοίμαστοι και νομίζοντας ότι έχουμε μόνο δικαιώματα, αλλά όχι και υποχρεώσεις ανήκει στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ασφαλώς και αποτέλεσε τεράστια εθνική προσφορά η ένταξή μας στην -τότε- ΕΟΚ, αλλά αποτέλεσε και μνημείο επιπολαιότητας η γνωστή αποστροφή του πως «ρίχνω τους Ελληνες στα βαθιά και θα μάθουν να κολυμπάνε». Δυστυχώς, διαψεύστηκε. Δεν μάθαμε να κολυμπάμε στην ευρωπαϊκή θάλασσα. Και παρόλο που ο ίδιος έμεινε στην πολιτική έως τα μέσα της δεκαετίας του '90 και ασφαλώς είχε διαπιστώσει το πρόβλημα, για πολλούς και πολλά μίλησε, αλλά με το θέμα αυτό ουδέποτε ασχολήθηκε.
Επί 20 χρόνια οι δύο κορυφαίοι της μεταδικτατορικής περιόδου είχαν και το χρόνο αλλά και την υποχρέωση να οργανώσουν ένα σύγχρονο, σοβαρό και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό κράτος. Δεν το έκαναν. Και βασικά αυτό πληρώνουμε σήμερα.
